Nike Air Jordan to bez wątpienia najsłynniejsze buty do koszykówki w historii. Powstały we współpracy z legendarnym koszykarzem Michaelem Jordanem. Szybko zyskały też jednak status kultowych sneakersów i stały się nieodłącznym elementem streetwearu. W ostatnich latach zarówno męskie buty Jordan, jak i damskie Jordany stają się coraz popularniejsze. Sprawdź 9 ciekawostek na temat tych wyjątkowych sneakersów, szczególnie ich pierwszych edycji.
1. Jordany mogły być Adidasa, a nie Nike
Nike Air Jordan prawdopodobnie nie powstałyby, gdyby nie nieodwzajemniona sympatia Michaela Jordana do Adidasa. Początkowo MJ odrzucił lukratywną propozycję Nike, bo wolał buty z trzema paskami. Przedstawiciele Adidasa uznali jednak, że koszykarz…nie ma wystarczającego potencjału na wielką gwiazdę. MJ wrócił więc do Nike i podpisał proponowany kontrakt.
2. Coś jednak łączy Jordany z Adidasem…
Pierwszą edycją Nike Air Jordan z 1984 roku stworzył między innymi Peter Moore, ówczesny Dyrektor Kreatywny Nike. To właśnie on zaprojektował logo sneakersów z piłką i skrzydłami, rysując je po raz pierwszy na serwetce podczas lotu samolotem. Co ciekawe, Moore był wcześniej współzałożycielem spółki Adidas w Ameryce. To właśnie on zaprojektował też słynne logo firmy z trzema paskami.
3. Pierwsze Jordany, czyli „diabelskie” bredsy
Pierwszy w ogóle szkic Nike Air Jordan został zaprezentowany w czarnych i czerwonych kolorach. Kultowe dziś połączenie, które wróciło w Jordanach retro 1, w pierwszej chwili nie spodobało się jednak Michaelowi Jordanowi, który powiedział: „nie mogę nosić tych butów. To diabelskie kolory”.
MJ’owi nie chodziło jednak naprawdę o diabła, lecz o to, że czarny i czerwony były barwami North Carolina State University. Zespół z tego uniwersytetu był zaś największym lokalnym rywalem drużyny University of North Carolina, w której grał Jordan przed karierą koszykarską w NBA.
4. Nike Air Jordan retro 1
Podobnie jak późniejsze kultowe edycje Jordanów (np. III, IV czy XI), „jedynki” doczekały się licznych wznowień i nowych wersji kolorystycznych w późniejszych latach. Jordany retro 1 pojawiały się w latach 1994, 2001–2004 oraz 2007–2019. Chociaż większość z nich posiadała tylko oryginalne logo z piłką i skrzydłami, na niektórych pojawia się też stworzony później Jumpman (np. Air Jordan 1 Retro High „Chicago” z 2013 roku).
5. Nike Air Jordan II: no swoosh i motyw jaszczurki
Nike Air Jordan II były pierwszymi butami firmy bez widocznej „łyżwy” – czyli charakterystycznego loga Nike, określanego w USA mianem „swoosh”. „Dwójki” były także jedynymi Jordanami, które wyprodukowano we Włoszech. Co ciekawe, inspiracją była moda kobieca, a motyw sztucznej skóry na cholewce wprowadził nowe trendy w butach do koszykówki.
6. Przełomowa trójka z Jumpmanem
Prawdziwym przełomem była jednak trzecia edycja Nike Air Jordan, w której po raz pierwszy pojawiło się kultowe później logo Jumpman z sylwetką Michaela Jordana. Zaprojektował je Peter Moore, ale to nowy wówczas projektant Nike – Tinker Hatfield – stał za sukcesem „trójek” i wielu późniejszych edycji Jordanów.
To właśnie on wprowadził słynny motyw Elephant Print, który jak sama nazwa wskazuje, przypomina skórę słonia. Nike Air Jordan III wyróżniały też się też widocznym pod piętą system Air oraz nieco niższą cholewka niż w poprzednich edycjach.
Co ciekawe, to właśnie ta edycja zadecydowała, że Michael Jordan na dłużej związał się z Nike. Po dwóch pierwszych, MJ miał mieszane odczucia i nie był przekonany, czy chce przedłużyć kontrakt z Nike wygasający w 1988 roku. Przekonały go właśnie „trójki”.
7. Nike Air Jordan IV, hip-hop i „The Shot”
Kultowy status zyskała też czwarta edycja butów, w której Michael Jordan wykonał słynny „The Shot” – czyli rzut równo z syreną, który dał Chicago Bulls zwycięstwo z Cleveland Cavaliers w play-offach NBA. Koszykówka to jednak nie wszystko.
Sneakersy stały się integralną częścią złotej ery hip-hopu, bo nosiło je wielu najważniejszych artystów tego czasu. „Czwórki” są też w centrum jednej z najbardziej znanych scen z klasycznego filmu „Do the Right Thing” Spike’a Lee. Być może ze względu na to dziedzictwo już w XXI wieku powstały Jordany 4 retro we współpracy z Eminemem czy Travisem Scottem.
8. Poszukiwany klasyk: Jordan 4 retro
Wydania retro Jordanów 4 ogólnie cieszą się dużym wzięciem. Oryginalna edycja składała się z czterech wersji kolorystycznych. Późniejsze wydania to także dziesiątki innych wariantów, ale najczęściej wznawiane – po 4 razy – były klasyczne wersje Bred i White Cement. Czwarta edycja jako jedyna z Nike Air Jordan miała także metkę Jordan Flight. Były to też pierwsze buty marki z siateczką oraz bocznymi skrzydełkami. W obuwiu wykorzystano również skórę nubukową, które wtedy była niemal niespotykana w butach do koszykówki.
9. Buty Jordan męskie i Jordany damskie
Początkowo kultowe buty do koszykówki przeznaczone były rzecz jasna dla mężczyzn. Później jednak obok męskich butów z linii Jordana pojawiły się też damskie. W ostatnich latach kobiety są coraz silniej obecne w działaniach Air Jordan. W 2017 roku powstały pierwsze sneakersy marki stworzone we współpracy z kobietą – stylistką i modelką Aleali May. Z kolei w 2018 roku, w kolaboracji z redaktorką naczelną „Vogue” Anną Wintour stworzono pierwsze wyłącznie damskie Jordany.